Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO), küresel gıda fiyatlarının, bol arz, düşük ithalat talebi ve Karadeniz Tahıl Koridoru Girişimi'nin yeniden uzatılmasının etkisiyle martta düşüşünü art arda 12'nci aya taşıdığını duyurdu.
FAO'dan yapılan açıklamaya göre, gıda ürünlerinin uluslararası fiyatlarındaki aylık değişiklikleri izleyen FAO Gıda Fiyat Endeksi, martta bir önceki aya kıyasla yüzde 2,1 düşerek 126,9 puan oldu. Böylece, endeks art arda düşüşünü 12'nci aya taşırken, Temmuz 2021'den bu yana en düşük seviyesine geriledi.
FAO açıklamasında, endeksin Rusya-Ukrayna savaşının başlamasının ardından geçen yılın mart ayındaki rekor seviyesinden yaklaşık yüzde 20,5 düştüğü hatırlatıldı. Endeks, savaşla birlikte Mart 2022’de 159,7 puana ulaşarak rekor kırmıştı.
TAHIL VE BİTKİSEL YAĞLAR KAYNAKLI DÜŞÜŞ
FAO, endeksteki düşüşün, şeker ve et fiyatlarındaki artışları dengeleyen tahıl, bitkisel yağlar ve süt ürünleri fiyatlarındaki düşüşü yansıttığına dikkati çekti.
Bitkisel Yağ Fiyat Endeksi, yüksek arzın durgun küresel ithalat talebinin soya, kolza tohumu ve ayçiçek yağı fiyatlarını aşağı çekmesi nedeniyle aylık bazda yüzde 3 azaldı. Endeks bir yıl önceki seviyesinin yaklaşık yüzde 47,7 altına indi.
Tahıl Fiyat Endeksi, aylık bazda yüzde 5,6, yıllık bazda ise yüzde 31,6 azalış gösterdi.
BUĞDAY FİYATI YÜZDE 7 GERİLEDİ
Uluslararası buğday fiyatları, Karadeniz Tahıl Koridoru Girişimi'nin yeniden uzatılması, ihracatçılar arasındaki güçlü rekabet nedeniyle küresel arzın artmasıyla martta yüzde 7,1 düştü. Pirinç ve mısır fiyatları sırasıyla yüzde 3,2 ve yüzde 4,6 geriledi.
Şeker Fiyat Endeksi, Hindistan, Tayland ve Çin'deki azalan üretim beklentilerine ilişkin endişelerin etkisiyle aylık bazda yüzde 1,5 artarak 127 puana ulaşarak, Ekim 2016'dan beri en yüksek seviyesine ulaştı.
Aynı dönemde FAO Süt Ürünleri Fiyat Endeksi yüzde 0,8 azalırken, Et Fiyat Endeksi de yüzde 0,8 artış gösterdi.
ÜRETİM BEKLENTİLERİ
FAO, küresel üretim, tüketim, ticaret ve stok eğilimlerine ilişkin değerlendirmelerin yer aldığı Tahıl Arz ve Talep Özeti Raporu'nu da yayımladı.
Rapora göre, FAO, 2022/2023 küresel tahıl üretimi tahminini 2 miyar 773,8 milyon tondan 2 milyar 777 milyon tona çıkardı. Önceki yıla göre sadece yüzde 1,2 düşüşe denk geliyor.
FAO, küresel pirinç üretim tahminini ise Endonezya’nın üretimine ilişkin resmi tahminlerin düşük olması nedeniyle 2021-2022 seviyesinden yüzde 1,6 düşürülerek 516 milyon tona çekti.
Raporda, 2022-2023'te küresel tahıl kullanımının 2021-2022 seviyesinin yüzde 0,7 altına inerek 2 milyar 779 milyon tona gerileyeceği öngörüldü.
TÜRKİYE GIDA ENFLASYONUNDA İLK BEŞ ÜLKE ARASINDA
Türkiye'de ise küresel piyasalardaki düşüşün aksine gıda fiyatları hızla artmaya devam ediyor. Dünya Bankası'nın 'Gıda Güvenliği' şubat raporuna göre, en yüksek gıda enflasyonu Lübnan'da gerçekleşirken Türkiye dünya beşincisi oldu.
TÜİK'ten alınan resmi verilere göre dahi Türkiye'de yıllık gıda enflasyonu yüzde 69 olarak gerçekleşti. Böylelikle Türkiye; Lübnan, Zimbabve, Arjantin ve İran'ın ardından beşinci sırada yer aldı. İlk 10'u tamamlayan ülkeler ise Mısır, Ruanda, Gana, Surinam ve Sri Lanka oldu.
Merkez Bankası da, mart ayı enflasyon raporunda, gıda fiyatlarına vurgu yaptı. Raporda, gıda fiyatlarının bu dönemde temelde kırmızı et ve işlenmiş et ürünleri öncülüğünde 'tarihsel eğiliminin üzerinde bir oranda arttığı' ifade edildi.
