İzmirlilerin Cumhurbaşkanı tercihi ise Mansur Yavaş.

Geçtiğimiz günlerde "ekonomik kriz ve güven" başlıklarını içeren araştırmasının sonuçlarını kamuoyuyla paylaşan İntegral Araştırma Şirketi, 28-31 Mayıs tarihleri arasında, 1164 katılımcı ile CATİ (telefonla arama) yöntemi ile gerçekleştirdiği siyasi gündem araştırmasının ikinci etap sonuç raporunu açıkladı.

Katılımcıların 24 Haziran seçim tercihlerinin de ayrı kota olarak uygulandığı ve 30 ilçeyi kapsayan araştırmaya göre, her dört kişiden üçü iktidarın değişmesi gerektiğini ifade etti.

Cumhurbaşkanlığı için geçen isimler arasında Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş’tan yana tercihini koruyan İzmirli seçmen; İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’na yaklaşımında ise keskin bir geri adım atmış görünüyor.

Kararsızlar dağıtılmadığında, AK Parti 3 Kasım 2002 seçimlerindeki oy oranına doğru gerilerken, üç kişiden birinin 'CHP' demesi ve yaşanan kaymalar; tüm parti cephelerindeki tartışmaları alevlendireceğe benziyor.

DÖRT İZMİRLİDEN ÜÇÜ AK PARTİNİN DEĞİŞMESİ GEREKTİĞİNİ İFADE ETTİ

Araştırmaya katılanlara, “Sizce Türkiye’de iktidar değişmeli mi?” ve “Bu pazar bir genel seçim olsa iktidar değişir mi?” şeklinde iki farklı soru yöneltildi.

4 İzmir seçmeninden 3’ünün, AK Parti iktidarının değişmesi gerektiğini ifade ettiği soruda; değişmemesi gerektiğini söyleyenlerin oranı ise yüzde 12 oldu. Geri kalan yüzde 12'lik dilim ise “Emin değilim, Kararsızım” yanıtını verdi.

Ekonomik seviyesini "düşük ve orta altı" olarak tanımlayanlarda 'değişmesi gerektiği' düşüncesi, "orta ve yüksek" kesimlere göre çok daha yüksek çıktı. Araştırmada, “Bu pazar seçim olsa iktidar değişir" diyenlerin oranı yüzde 48’de kalırken, "Emin değilim" diyenler ise yüzde 24 oranında. Yüzde 27,8’lik dilimde var olan “Değişmeyecek' ve 'Kesinlikle değişmeyecek’ düşüncesi de dikkat çekti.

AK PARTİ SEÇMENİNİN YÜZDE 45.3'Ü 'İKTİDAR DEĞİŞMELİ' DEDİ

Araştırmada, "İktidar değişmeli' ve 'Değişecek" yanıtı, en yüksek ortalama oranıyla 24 Haziran 2018 genel seçimlerinde HDP, CHP ve İYİ Parti’yi tercih edenlerden gelirken, en düşük ortalama AK Parti ve MHP seçmenlerinden geldi.

Ancak AK Parti seçmeninin yüzde 45,3’ü ve MHP seçmeninin yüzde 65,7’si 'İktidar değişmeli' cevabını verdi. AK Parti seçmeninin yüzde 29,7’si, MHP seçmeninin de yüzde 28,5’i iktidarın değişeceğine inandıklarını ifade etti.

Öte yandan araştırmada Kasım 2021’e göre iktidarın değişeceğine dair inancın düşmüş olması dikkat çekti.

 Kasım 2021’de yüzde 53,5’i bulan ‘”Değişecek” yanıtı; Mayıs 2022’de yüzde 48,3’e geriledi. Bu düşüşte iktidar partisinin gücünü koruduğuna dair inanç kadar, “Seçimle yani sandıkla değişmesinin mümkün görünmediğine” yönelik algının da rol oynamış olabileceği değerlendiriliyor.

HER ÜÇ İZMİRLİNİN BİRİNDEN MANSUR YAVAŞ İSMİ GELDİ

Araştırmada, İzmirli seçmenin Cumhur İttifakı ve Erdoğan’a rakip olarak Ankara Büyükşehir Belediye Başkanı Mansur Yavaş’ı gördüğü ortaya çıktı. Yavaş ismi; Kasım 2021 araştırmasındaki gibi neredeyse her üç İzmirliden birinden geldi.

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nu Erdoğan’ın karşısında görmek isteyenlerin oranı ise aynı kaldı. Araştırmadan elde edilen en çarpıcı sonuçlardan biri de  Kasım 2021 ile karşılaştırıldığında İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu'na yönelik desteğin yüzde 5,7 puan birden azalması oldu. Bu durumun 'İmamoğlu'nun Ramazan Bayramı’nda Karadeniz’e yaptığı gezi sırasında ve sonrasında yaşanan tartışmalardan kaynaklı olduğu' değerlendirildi.

ERDOĞAN, YAVAŞ, KILIÇDAROĞLU VE İMAMOĞLU KARŞILAŞTIRMASI

Katılımcılara, “Erdoğan ile Kılıçdaroğlu, Yavaş ve İmamoğlu Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde 2. tura kalsa hangisine oy veririsiniz?” sorusu Kılıçdaroğlu, Yavaş ve İmamoğlu açısından ayrı ayrı sorular olarak yönetildi.

Bu üç isim Erdoğan’la seçime girerek ikinci tura kaldığında; en yüksek oranda tercih edilen isim yüzde 65,1 ile Mansur Yavaş oldu. En düşük oran ise yüzde 49 ile Kemal Kılıçdaroğlu olarak tespit edildi. “Boş oy atarım, sandığa gitmem“ yanıtları CHP Lideri Kılıçdaroğlu’nun adaylığında öne çıkarken; kararsızlar; Yavaş’ın adaylığında yoğunlaştı.

Araştırmanın her isim için ayrı ayrı dikkat çekici bulguları söz konusuyken, “Kılıçdaroğlu, Yavaş ve İmamoğlu’na oy veririm” cevabı en yüksek oranda merkez ilçelerden geldi. “Erdoğan’a oy veririm” cevabının ise en yüksek oranda dış ilçelerden geldiği görüldü.

Ayrıca 24 Haziran genel seçimlerindeki CHP seçmeninin yüzde 74,5’i Kılıçdaroğlu derken, yüzde 88’i Yavaş’ın ismini verdi. HDP’ye oy verenlerin yüzde 62,3’ünün, İYİ Parti’ye oy verenlerin yüzde 91,2’sinin de “Yavaş” demesi dikkat çekti.

Öte yandan 'MHP’ye oy verdim' diyenlerin yüzde 51,4’ü ve 'AK Parti'ye oy verdim' diyenlerin yüzde 26,4’ü de tercihini aynı isimden yana kullandı.

ALTILI MASAYA YÜZDE 50 ORANINDA 'OLUMLU' GÖRÜŞÜ

Araştırmada ayrıca; katılımcıların CHP, İYİ Parti, Saadet, DEVA, Gelecek, DP’nin oluşturduğu altılı masanın toplantılarından sonra kamuoyuna yaptıkları güçlendirilmiş parlamenter sisteme dönüş kararı hakkındaki görüşleri de soruldu. İzmir seçmeninin yüzde 49,1’i bu açıklamayı “Çok olumlu, olumlu”, yüzde 23,3’ü “Çok olumsuz, olumsuz”, yüzde 13,7’si “Kısmen olumlu” buldu. Yüzde 13,7’lik kesim ise bu konuda fikirlerinin olmadığını ifade etti. 

24 Haziran genel seçim tercihleri bazında bakıldığında; en yüksek oranda destek İYİ Parti, HDP ve CHP seçmenlerinden gelirken, en düşük oranda destek AK Parti ve MHP seçmeninden geldi. En yüksek oranda “Fikrim yok” cevabı ise 24 Haziran seçimlerinde oy kullanmayan seçmenden, AK Parti seçmeni ve CHP seçmeninden geldi.

KOORDİNATÖR YALDIZ: BELİRGİN DEĞİŞİKLİKLER YAŞANIYOR

Yaşanmakta olan ekonomik kriz ortamı ve diğer etkenlerle birlikte İzmir’in siyasi gündemi ve tercihlerinde belirgin değişiklikler olduğuna dikkat çeken İntegral Araştırma Şirketi Genel Koordinatörü Ümit Yaldız; “Araştırmamızın bu ayağındaki bulgulara bakıldığında; ülkede siyaset kurumuna duyulan güven oldukça zedelenmiş görünüyor. İktidarın değişmesine yönelik iki açılı sorumuza verilen yanıtlar dikkat çekici. Çünkü iktidarın değişmesi gerektiğini düşünenlerin oranı oldukça yüksekken, değişeceğine olan inancın düşük olması; siyasi aktör ve parti boşluğunu vurguluyor.

Özellikle AK Parti ve CHP açısından da çarpıcı sonuçlar doğuran araştırmamızın işaret ettiği bir diğer önemli sonuç da; olası Cumhurbaşkanı adaylarına yönelik tercihler. Mansur Yavaş kasım ayı araştırmamızdaki oranını büyük ölçüde korurken, İmamoğlu’na desteğin belirgin biçimde erimiş olması dikkat çekiyor. Bugün olası bir seçimde, sadece iktidar partisi değil, ana muhalefet partisindeki ve dolayısı ile her ikisinin ittifak ortaklarına ilişkin tercih oranları da ayrıca dikkat çekici” diye konuştu.

'AK PARTİ'NİN OYLARINDA 2002 SEÇİMLERİNİ HATIRLATAN RAKAMLAR SON DERECE ÖNEMLİ'

Araştırmanın bir bütün olarak ele alınması gerektiğini; dönemsel ve kısa vadede çok çarpıcı sonuçlar ortaya koyduğunu belirten Yaldız, şöyle devam etti;

“Sonuç itibariyle ortaya çıkan İzmir fotoğrafı, tüm partiler açısından bir değerlendirme yapılmasını gerekli kılıyor. Özellikle ekonomik krizin etkileri, bu etkilerin siyasi yaklaşım ve tercihlere yansıması iyi okunmalı. AK Parti’nin gerileme eğilimi, İyi Parti’nin CHP ve diğer partilerden devşirdiği tercih oranı; seçmenin iktidarın değişmesini istese de yerine bir alternatif bulamaması, iktidar kadar muhalefete de duyulan güvensizliği ortaya çıkarması bakımından oldukça önemli. Bu sonuçlar, hem genel hem de yerel seçimlere yönelik çıkarılacak yol haritası için öncü nitelikte. Bilhassa yoksul ve düşük gelir grubunun iktidarın değişmesi gerektiğini yüzde 80’in üzerinde istiyor olması, İmamoğlu’na yönelik toplumsal desteğin anlamlı oranda gerilemesi, AK Parti’nin oylarında 2002 seçimlerini hatırlatan rakamlar son derece önemli.

Fakat iktidarın değişeceğine dair inancın düşüklüğü de ciddi bir muhalefet ve siyasi aktör boşluğunu işaret ediyor. İntegral araştırma olarak; başta İzmir olmak üzere siyasi gündemi, toplumsal ve ekonomik gelişmeler ışığında ölçmeye devam ediyoruz. Genel Seçimler için geri sayımın başladığı ve içinden geçilen bu olağanüstü süreç dikkate alındığında, elde ettiğimiz sonuçların değeri daha da artıyor.”