İran'da Mahsa Amini'nin gözaltında ölmesinin ardından ülkenin dört bir yanına yayılan protestolara yönelik sert önlemler alınırken, Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi de "kaosu" kabul etmeyeceğini söyledi.
Reisi, Mahsa Amini'nin iki hafta önce ahlak polisi tarafından gözaltına alındıktan sonra ölmesinin "herkesi üzdüğünü" ancak hükümetin "gösterilerle toplumun huzurunun bozulmasına izin veremeyeceğini" söyledi.
Reisi, kamu güvenliğinin "İran İslam Cumhuriyeti'nin kırmızı çizgisi olduğunu ve kimsenin yasaları ihlal edip kaosa yol açmasına izin verilmeyeceğini" belirtti.
İran'daki son gelişmelerle ilgili değerlendirmede bulunan Reisi, "protestolarla ayaklanma arasında fark olduğunu" savundu ve "Ayaklanmalara katılanlarla kararlı bir şekilde baş edilecek, bu halkın talebi" diye uyardı.
Reisi ayrıca ABD'yi de kastederek "düşmanı, halkı birbirine karşı kışkırtmakla" suçladı.
Çarşamba gecesi de gösterilerin devam ettiği bildirildi. Devlet medyasına göre, güvenlik güçleri de dahil olmak üzere bugüne dek protestolarda 41 kişi hayatını kaybetti, 1200 kişi de gözaltına alındı.
Norveç merkezli bir insan hakları grubu ise ülkede 76 kişinin polis tarafından öldürüldüğünü kaydetti. Güvenlik güçleri göstericilere karşı orantısız güç kullanmak ve barışçıl muhalefeti bastırmakla suçlanıyor.
22 yaşındaki Mahsa Amini 13 Eylül'de İran'ın kuzey batısındaki Kürdistan eyaletine bağlı Sakız kentinden başkent Tahran'a gelmiş ve başörtüsünü kurallara uygun takmadığı gerekçesiyle ahlak polisi tarafından gözaltına alınmıştı.
Polis, Amini'nin gözaltında tutulduğu yerde kalp yetersizliği nedeniyle yere yığıldığını açıklamıştı.
Ailesi ise Mahsa Amini'nin güvenlik güçlerince dövüldüğünü iddia ediyor. Amini, üç gün hastanede komada kaldıktan sonra 16 Eylül'de hayatını kaybetmişti.
İlk gösteriler 17 Eylül'de Sakız'da başlamış, Amini'nin cenazesinde kadınların "Diktatöre ölüm" sloganlarıyla başörtülerini çıkardıkları görüntüler yayılmıştı.
Diğer Kürt şehirlerinde ve Tahran'da devam eden ve kısa sürede ülkenin her yanındaki onlarca kente yayılan gösteriler, son yıllarda İran yönetimine karşı en ciddi protestolar olarak değerlendiriliyor.
Kadınların baş örtülerini yaktığı ve saçlarını kestiği görüntüler yayılırken, "Kadın, hayat, özgürlük" ve İran'ın dini lideri Ali Hamaney'i hedef alan "Diktatöre ölüm" sloganlarının atıldığı belirtiliyor.
Devlet televizyonuna konuşan Cumhurbaşkanı Reisi, Mahsa Amini'nin ölümüyle ilgili şeffaf bir soruşturma yürütüleceğini ve adli tıp uzmanlarının önümüzdeki günlerde rapor sunacağını söyledi.
Tahran Valisi, Perşembe sabahı "ayaklanmaların bittiğine" dair açıklama yaptı; ancak internette paylaşılan görüntülerde gece birçok bölgede gösteriler düzenlendiği görülüyor.
ISNA haber ajansının bildirdiğine göre, Vali Muhsin Mansuri, "Ayaklanmaları körükleyen ünlülere yönelik harekete geçileceğini" söyledi.
İranlı ünlü kadın şarkıcı Mona Borzouei'nin de bir şiirle gösterilere desteğini açıklaması ardından Çarşamba akşamı gözaltına alındığı bildirildi.
Kaynak: BBC Türkçe
