Netflix’te yayınlanan Güney Kore dizisi Squid Game'in adını kullanarak çıkartılan kripto parada büyük bir vurgun yapıldı. Dün içinde değeri ani bir artışla 2 bin 861 dolara kadar yükselen SQUID, beş dakika içinde 0,0008 dolara geriledi. Yaklaşık 40 bin yatırımcıdan elde ettikleri 3.38 milyon dolarla ortadan kaybolan SQUID'in geliştiricilerinin dolandırıcı olduğu düşünülüyor. Kendisini yatırımcıların online oyun oynayarak kripto para kazanıp attığı 'oyna-kazan' pazarında konumlandıran ve geçtiğimiz salı günü piyasaya sürülen SQUID'in değeri çok hızlı bir şekilde tırmandı. İlk gün sadece 1 cent'ten işlem gören SQUID, 72 saat içinde yüzde 44,100 artışla 4.42 dolara çıktı; bu süreçte dünyanın en büyük medya kuruluşları tarafından haberleri de yapıldı. 1 Kasım günüyse, üç buçuk saat içinde yüzde 7500 artışla 38 dolardan 2 bin 861 dolara kadar yükseldi. Ancak bu süreçte yatırımcıların paralarını çekmesine veya satmasına izin verilmezken, SQUID beş dakika içinde yüzde 99.99 düşüşle neredeyse sıfıra yaklaştı. Gizmodo sitesinin elde ettiği verilere göre de, SQUID'in geliştiricileri bu ani düşüşün ardından yaklaşık 3.38 milyon dolarla ortadan kayboldu. SQUID'in internet sitesi ve reklamının yapıldığı sosyal medya hesapları da kapatıldı. Projenin Telegram hesabından bozuk bir İngilizce'yle yapılan açıklamadaysa, paranın hacklenmeye çalıştığı iddia edilerek, "[hackerlarla] Mücadele etmekten yorulduk ve stres altındayız. Bu nedenle projeye devam etmek istemiyoruz" denildi. Twitter ise SQUID'in 57 bin takipçili hesabını 'sıradışı faaliyet' gerekçesiyle askıya aldı. Uzmanlar, tüm bu süreç boyunca SQUID'in internet sitesindeki yazım ve dilbilgisi hatalarına dikkat çekiyordu. En önemlisi de, yatırımcıların değeri yükselen SQUID'i satmalarının engellendiğini vurgulayarak 'rug pull' uyarısı yapıyorlardı. Rug pull nedir? 'Rug pull' (halıyı çekmek), kripto para geliştiricilerinin alıcıları çekip paranın değerini yükselttikten sonra alım-satım işlemlerini durdurup, elde ettikleri parayla kaçtığı, kripto parayı likitsiz bıraktığı dolandırıcılık yönteminin ismi... ABD'nin prestijli üniversitelerinden Cornell'de öğretim üyesi olan ekonomist Eswar Prasad, kripto para yatırımcılarının düzenleyici bir kurumu olmayan bu piyasadaki benzer dolandırıcılık yöntemlerine karşı dikkatli olması gerektiğini söyledi. BBC'ye konuşan Prasad, "Bu, kötü niyetli kripto geliştiricilerinin saf yatırımcıları çekip sömürdüğü çok sayıda yöntemden biri" dedi. Prasad, "Esasında açık pump and dump [pompalama ve terk etme] türündeki dolandırıcılık kripto dünyasında çok yaygın. Yatırımcılar, belki de olumlu havadan faydalanıp ellerindekileri fiyatlar çökmeden önce hızlı bir kâr elde ederek çıkma umuduyla sık sık bu işlere atlıyor" diye konuştu. Singapur merkezli kripto para şirketi Openmining'den Jinnan Ouyang ise günümüzde bazı yeni kripto paraların geliştirildikleri gün herhangi bir incelemeye tabi tutulmadan bazı borsalarda listelendiğine dikkat çekerek, "Niyeti her şey olabilecek herkesten kripto para alıyor olabilirsiniz" uyarısında bulundu. Netflix, geçtiğimiz hafta yaptığı açıklamada dizinin adını taşıyan kripto parayla ilgisi olmadığını vurgulamıştı. Ancak uzmanlar, SQUID hakkında yapılan haberlerde Netflix'in bu açıklamasının yeterince vurgulanmadığını, Netflix'in adını kullanan dolandırıcıların da bu sayede yatırımcıları güvende hissettirmeyi başardığını söylüyor. Parasını SQUID dolandırıcılığına kaptıran bir kişi CoinMarketCap sitesine yaptığı açıklamada, "Fiyat anormal bir şekilde katlanıyordu. Bilgisayarımın ekranına bakarken, SQUID'in birkaç dakika içinde çakılmasını izledim. Paramı çekmeme imkan yoktu" dedi. Bir diğer yatırımcı ise daha dikkatli olmak konusunda ders aldığını söylerken, haber kuruluşlarının yayınlarından da etkilendiğini belirtti: "Kendimden başka kimseyi suçlamıyorum ama gelecekte bunun bir benzerinden kaçınmak için bir tür mekanizma olmalı ve haber kuruluşları bu tür dolandırıcılık kriptolarını haber yapmamalı." CoinMarketCap'in haberinde, SQUID'in internet sitesinde yatırımcıları kandırmak için CEO olarak David Kanny isminin verildiği ve bu kişinin Netflix'te beş yıl çalışmış bir Kaliforniye Irvine Üniversitesi mezunu olduğu ancak LinkedIn'de bir profilinin bulunmadığı belirtildi. Aynı şekilde, projenin diğer yöneticileri olarak verilen isimlerin de Google'da bulunamadığı aktarıldı.