Dolar ve Euro hergün kendi rekorunu tazelerken ekonomistler, bunun tedarik zincirinde neden olacağı şoklarla birlikte kısa vadede düşmesi beklenmeyen yüksek enflasyonun ardından Türk ekonomisinin stagflasyon yaşayacağının kesin olduğunu dillendiriyor.
Ekonomist Atilla Yeşilada youtube kanalında yaptığı açıklamalarda "TCMB'nin, Erdoğan'ın direktifiyle aldığı faiz kararı sadece döviz ve enflasyonu etkileyecek bir sorun olmaktan çıktı. Artık Pandora'nın Kutusu açıldı" şeklinde konuşmuştu.
Prof. Dr. Özgür Demirtaş da sosyal medya hesabı üzerinden "Faiz düşünce enflasyon patlar. Faiz kendiliğinden değil de emirle düşünce: Dolar, Euro, Altın, Emlak, Arsa, Her türlü Mal fiyatı fırlar. Öyle olunca bunları elinde tutan zenginler daha zengin, malı mülkü olmayan fakirler daha fakir olur," yorumunda bulundu.
Peki iktisatçıların kullandığı stagflasyon terimi ne anlama geliyor?
STAGFLASYON NEDİR?
Stagflasyon, İngilizce 'Stagnation' yani durgunluk/daralma ve 'Inflation' yani enflasyon kelimelerinden türetilmiş bir ekonomik terimdir. Ekonomik hayatta hem durgunluk hem de enflasyon yaşandığı dönemlerde bu iki olgunun birbirini tetiklediğini ve büyüttüğünü anlatmakta kullanılır.
1970'li yıllarda petrol krizi ile birlikte kullanılmaya başlanan bu terim gerek klasik iktisat teorisinde gerekse Keynesyen iktisat teoride paradoksal bir durum olarak değerlendirilir. Bunun nedeni genelde enflasyon ve işsizlik arasında ters orantılı bir korelasyon olmasıdır yani biri düşerken diğeri yükselir.
Örneğin durgunluk istihdamın düşmesi anlamına gelir ancak enflasyon olabilmesi için toplam arzın toplam talebi karşılayamıyor olması gerekir ki bu da arzı arttıracak iş gücü kalmadığını gösterir ve ekonominin tam istihdam ile tam kapasite çalışmasının bir yan etkisidir.
Stagflasyonda ise durgunluk artar ve istihdam düşerken talebi karşılayacak arz da yaratılamamaktadır. Her ikisinin de aynı anda yükselmesi içinden çıkılması zor bir sarmal haline dönüşür.
Arzın talebi karşılamadığı durumlarda işsizliğin düşmemesi için bir arz şoku yaşanması gerekiyor. Pandemiyle birlikte tedarik zincirinde yaşanan problemlerin yanı sıra Türkiye özelinde yaşanan kur sıkıntısı nedeniyle tedarik sorunu daha da ağır hissedilmeye başlandı. Bu da stagflasyonun en önemli işaretçilerinden biri olarak görülüyor.
Kaynak: Euronews
